Copyright Law Essay Example For Students

Copyright Law Essay BLM HUKUKU TANIMI, GELM, HUKUK ve TOPLUMGelien teknolojiler hayatn her alanna akl almaz bir hzla girerek insan hayatn her geen gn biraz daha kolaylatrmaktadr. Bilgisayar ve iletiim teknolojilerindeki gelimeler gnmzde insanlk tarihi acsndan ok nemli bir devrim olarak kabul edilmekte hatta sanayi devrimi ile mukayese edilmektedir. Eitimden ticarete, devlet sektrnden zel sektre, elenceden al-verie kadar bir ok alanda klasiklemi anlaylar deitirmi ve insanlara yeni bir anlay yeni bir hayat tarz kazandrmtr. Bununla birlikte insann bulunduu her alanda olduu gibi bu alanda da yeni su tipleri ortaya km ve sulularda teknolojinin getirdii yenilik ve kolaylklar kullanmaya balamtr. Gnmzde bilgisayar kavram sadece hayatmz kolaylatran bir devrim olmaktan km su kavram ile birlikte anlan bir ara haline de gelmitir. Bu noktada biliim suu kavram ortaya kmtr. Biliim sular olgusu teknolojiyi kullanan ve kullanacak btn lkelerin ortak problemi haline gelmitir. Biliim teknolojilerindeki gelimeler bilgisayar alar sayesinde milli snrlar amtr. Bu nedenle ulusal dzenlemeler ve ulusal hukuklar biliim sular ile mcadelede yetersiz kalmaktadr. Biliim sular ile ideal bir mcadele, teknolojik gelimeler ile globalleen dnyada bu tip sulara kar dnya apnda bir ibirlii ile mmkndr. Dijital ortamn getirmi olduu btn imkanlar dnya devletleri sula mcadelede kullanmadka bu alandaki su tipleri ile mcadele baarl olmak mmkn deildir. Biliim sular teknolojik gelimelere ak lkelerce ncelikli problem olarak kabul edilmi ve bu alanda gerekli almalar balatlmtr. zellikle A.B.D ve Avrupa lkeleri bu alandaki gerekli hukuki altyaplarn tamamlayarak gerekli idari yaplanmalarn dzenlemilerdir. Mevcut kanunlarnda dzenleme yapan lkelerin hukuklarn incelediimizde iki farkl yaklam ortaya kmaktadr. Birincisi Biliim Sularn ayr bir konu olarak deerlendirip Dijital ortamda ilenen sular iin ayr dzenlemeler yapmaktadrlar. kincisi ise bu alanda ilenen sularn dier sulardan farkl olmad ve sadece mevcut kanunlarnda dijital ortam ifade ed en dzenlemelerin yeterli olaca grdr. ki grnde kendine gre hakllk pay bulunmakla birlikte karma bir yaklam en salkls olacaktr. Biliim sularn ksaca Bilgisayar ve iletiim teknolojileri kullanlarak ilenen sulardr diye tanmlayabiliriz. Bu noktada iki farkl su tipi karmza kmaktadr. Birincisi mevcut hukukumuzda tanmlanm olup dijital ortamlarda ve bilgisayar teknolojileri kullanlarak ilenen sulardr. Bu sulara hakaret, dolandrclk, devlet aleyhine yrtlen faaliyetler vs yi rnek verebiliriz. kincisi Mevcut hukuklarda dzenlenmemi dijital ortamlarn varl ile ortaya kan su tipleridir. Bu su tiplerine rnek olarak Bilgisayar sistemlerine izinsiz girileri verebiliriz. Bir ok kiinin dnd gibi lkemizde bu alanda dzenlemeler yaplmam deildir. Her ne kadar ideal manada bir dzenleme yaplm bulunmamakla birlikte hukukumuzun bu alanda ki sularla mcadele etmek iin yeterli olduu sylenebilir. TCK unun 525. maddesi Biliim alannda ilenen sular dzenlemektedir. a) zel Hukuk Ve Biliim Sular Hukuk sistemimiz incelendiin de Biliim alannda ilenen sular bakmndan yetersiz olduu anlalmakla beraber, ihtiyaca cevap verecek kadar, zm getirecek hkmleri bulunduu da grlmektedir. Bunlar daha ok zel hukuk alanndadr. Bu ikinci kategori hkmler, demetinin de nternet ile ilgili sorunlara amaca uygun zm getirecek surette tatbiki, hi phesiz yine zaman alacak ve ciddi yorum tartmalarna yol aacaktr. Ama yine de mevzuatmzn bu alanda tamamen yetersiz olduu ve dolaysyla nternet ile ilgili eitli faaliyet ve uygulamalarn ba bo kald dncesi veya endiesi uyanmamaldr. nternetin sjeleri arasdaki zel hukuk ilikileri taraflar arasnda yaplan szlemeye dayanmaktadr ve bu szlemelerin hukuki nitelii, hkm ve sonular nternet hukukunun belli bal konular arasndadr. b) Kamu Hukuku Ve Biliim Sular Yaplan incelemeler ortaya koymutur ki, mevzuat zellikle kamu hukuku alannda yeni bir konu olmasndan kaynaklanan sebeplerle belirsizlikler arz etmektedir. nternetin asl nitelii ve karakteristiini belirleyen zellikler dikkate alnd zaman, kamu hukuku alannda getirilecek kurallara egemen olacak ilkelerin ok byk bir titizlikle tespit edilmesi gerekmektedir. nternet, nitelii- hatta doas ve varlk sebebi- icab, serbest ve ak bir iletiim ortamdr. Soruna bu adan bakld zaman nternet in basit bir olay veya olaan bir teknik gelime olarak ele alnmamas; fakat aa damgasn vuran olaanst bir oluum niteliinde grlmesi gerektiini syleyebiliriz. Gerekten, bilginin domas, yaylmas ve paylalmas ve dolays ile tm toplumlarda bilgi dzeyinin ykselmesi bakmndan matbaann icad ne salam ise, gnmzde de nternet ayn ortam salamakta ve hatta mukayese edildiinde, ok daha ileri ve olaanst geni kapsaml sonular yaratlmasna zemin hazrlamaktadr. Hedef nternetin hukuk alt yapsnn, kamu hukuku alannda da kstlayc olmaktan ziyade dzenleyici, istikamet verici ve hatta tevik edici hkmler ile kurulmasdr. nternet ve Dijital alanda yaplacak kanuni dzenlemeler bu alan snrlamak ve kontrol altna almaktan ziyade kii hak ve sorumluluklarn belirlemek ve koruma altna almak iindir. Kukusuz, bu hassasiyet iinde dahi, su tekil edecek veya kamu dzenini ihlal edici davranlarn engellenmesini salayacak esaslara yer verilmesi bir zorunluluk olarak karmza kmaktadr. Ancak nternet ortamndaki zgrlklerin getirecei faydalar deerlendirilerek, olanaklar lsnde kstlayc hkmlere ve daha da nemlisi, kstlamay tevik edici ilkelere yer vermekten kanlmas gereklidir. Esasen bilgisayarla ilenen fiiller, temelde sahtecilik, dolandrclk, hrszlk, karlksz yararlanma, zrar ve benzeri sularda dzenlenen eylemlere benzerlik arz etmekteyse de, iin iine bilgisayar boyutu girince bunlar daha ok genilik kazanmakta ve bu sular ileni ekli deimektedir. Bu sebeple, mevcut ceza hkmlerine bilgisayar boyutu eklenmeden bu eylemleri karlayabilmek pek mmkn olmamaktadr.rnein; dolandrclk suu kiilerin aldatlmas marifetiyle mlkiyete ilikin menfaatlerin ihlalini cezalandran bir sutur ve bilgisayara yani makineye ynelik gerekletirilen bir takm hileli ve aldatc hareketlere dolandrclk denilebilmesi olduka zordur.Yine, sahtekarlk suu iin zel veya resmi bir varakann tahrifi, hrszlk suu iin menkul bir maln sahibinin rzas hilafna alnmas gerekirken, yerine gre dijital ortamda elektronik deer olan bir akmn silinmesi veya deitirilmesi yahut kopyalanmas elde edilmesinin ne derece hrszlk veya sahtecilik yahut zrar suuna vcut verecei tartmaya aktr. Bu gibi sebeplerle, bilgisayar sularnn ceza kanunlar ile karlanabilmesi iin kanun koyucular mevzuatlarnda yeni bir takm dzenlemeler yapmaktadr. Mukayeseli hukukta bilgisayarla ilgili sularn dzenlenmesinde, temelde iki sistemin izlendii grlmektedir. Buna gre, ya bu hususta yeni ve zel bir dzenleme meydana getirilmekte ya da mevcut hkmlerde deiiklie gidilmektedir. Dnyadaki gelimelere paralel olarak Trkiyede de bilgisayar kullanm, olumlu ve olumsuz ynleriyle yaygnlamaktadr. Bu teknolojik gelime karsnda Trk Kanun Koyucusu, bir yandan mevzuatta kendini hissettiren ihtiyalar karlayabilmek, bir yandan tavsiye kararlarna uyum salayabilmek amacyla hukuki alanda baz dzenlemeler yapma ihtiyacn hissetmitir. Gerekten, kanun koyucu bilgisayar sularna ilikin ilki 1991 ylnda, 3756 s.kla TCK.nun ikinci kitabna baz bilgisayar sularn ngren Biliim Alannda Sular balkl 11. bab ilave etmitir.. Bunu takiben 1995 ylnda, bilgisayar programlarnn eser saylacan belirleyen bir deiiklik yaplm ve bilgisayar programlarna kar gerekletirilen bir takm eylemler de yaptrm altna alnmtr. 3756 S.K.la TCK. nun 2. Kitabna 11.bab olarak ilave olunan Biliim Alannda Sular, 525a, 525b, 525c ve 525d maddeleri olmak zere drt maddeden olumaktadr. 525d maddesi hari, 525a, b ve c maddelerinde feri cezalar yer almaktadr. 525a, b ve c maddesinde bilgileri otomatik olarak ileme tabi tutmu bir si stemden bahsetmek suretiyle bilgisayarlar kast edilmektedir. 525a/1 ve 2, 525b/1 maddelerinde bilgisayar, suun konusunu oluturmakta, 525b/2 ve 525c maddelerinde ise suta ara vazifesini grmektedir. TCK. Md 525 a/1 de, Bilgileri otomatik ileme tabi tutmu bir sistemden programlar, verileri veya dier herhangi bir unsuru hukuka aykr olarak ele geirmek yaptrm altna alnmak suretiyle Bilgisayar sistemlerinde bulunan programlar ve bilgiler hukuki olarak koruma altna alnmtr. TCK md.535 a/2 de, Bir program, verileri veya dier herhangi bir unsuru bakasna zarar vermek zere kullanmak, nakletmek veya oaltmak eylemleri yaptrm altna alnmaktadr. TCK md.525 b/1 de, Bakasna zarar vermek veya kendisine veya bakasna yarar salamak maksadyla, bilgileri otomatik ileme tabi tutmu bir sistemi veya verileri veya dier herhangi bir unsuru ksmen veya tamamen tahrip eden veya deitiren veya silen veya sistemin ilemesine engel olan veya yanl biimde ilemesini salayan kimselerin fiilleri yaptrm altna alnmak suretiyle bilgisayar ve sistemlerine veya bunlardaki veri, program ve dier unsurlara kar gerekletirilen zrar eylemleri yaptrm altna alnmaktadr. TCK. Md.525 b/2 de, Bilgisayar kullanmak suretiyle kendisini veya bakasn lehine hukuka aykr yarar salamak su olarak dzenlenmektedir. TCK. Md.525 cde ise, Hukuk alannda delil olarak kullanlmak maksadyla sahte bir belgeyi oluturmak iin bilgileri otomatik olarak ileme tabi tutan bir sisteme , verileri veya dier unsurlar yerletiren veya var olan verileri veya dier unsurlar tahrif eden kimsenin fiili yaptrm altna alnmaktadr. Madde de ayrca, tahrif edilmi olanlar bilerek kullananlara hapis cezas verilir denmek suretiyle de yukardaki sua ilaveten sahtecilik mahsul bir belgenin bu nitelii bilinerek kullanlmas da ayrca kullanma suu olarak dzenlenmektedir. Ceza Hukukumuz asndan bir eylemin su tekil edebilmesi iin tipe uygunluk, hukuka aykrlk ve kusurluluk unsurlarnn bir arada olmas gerekir. Esasen Ceza Hukukumuzda bir ok su tr iin ileni ekli ok sk ekil artlar balanmamtr. Bir suun ilenmesinde nternet arac olarak kullanlmsa ve bu suun ileni ekli zel bir arta balanmamsa faillerin tespit edilmesi ve delillendirilmesi durumunda cezai meyyideler uygulanabilecektir. Hakaret, svme, mstehcen yayn, sularn vlmesi, sua tahrik, adli tekilatn ileyiine tecavz, devletin gvenliine kar sular, devlet memurlarna hakaret, yalan haber yaymak gibi ceza kanunlarnda veya basn-yayn ile ilgili mevzuatta yer alm pek ok su eidinin nternet yoluyla ilenmesi durumunda da bu fiilleri yapanlar cezalandrlabilecektir. Ancak Ceza Hukuku doktrininde bu konu henz tam olarak irdelenmemitir. Bilgisayar sistemleri kullanlarak yaplan dolandrclk, sahtekarlk, zrar ve benzeri sular TCKnde gerek klasik kanunlarnzla gerekse biliim sularn dzenleyen TCKnun 525. maddesiyle faillerinin tespiti halinde cezalandrlabilecektir. Bilgisayar ve bilgisayar alar, bir taraftan klasiklemi su eitlerinin gerekletirilmesine elverili bir ortam oluturduu gibi, bir taraftan da gerekletirilmesine olanak verdii baz eylemler dolaysyla yeni sular da yaratan bir faaliyet alan olarak ortaya kmaktadr. Bu erevede gerekli hukuki alt yap gzden geirilerek gerekli dzenlemelerin yaplmas kanlmazdr. Elektronik iletiimin yaylmas ile zellikle nternet ve web sayfas yayn sureti ile insanlar arasnda yeni bir iletiim tr ortaya kmtr. Eskiden bir dergi, kitap yayncs tarafndan oaltlp alcsna gnderilmekte iken, gnmzde alc, yayncnn web sitesine bavurmakta kendisi kopya/ suret kartarak bilgisayarna transfer etmektedir. nternet zerinde yayn yapan milyonlarca web sitesi bulunmaktadr. Bu web sitelerinin bazlar periyodik yaynlar (elektronik gazete gibi.) Bazlar ise periyodik olarak gncelletirilen yaynlardr. nternet zerindeki bu tr yaynlar Basn Kanunu asndan deerlendirdiimizde Basn Kanununda dijital biimde baslma, neir tabiri yoktur. Bu nedenle ok ksa sre iinde web yaynclnn nitelii zerinde tartmalar sonularn vermeye baladka Basn Kanununun adndan balayarak ciddi deiiklikler geirmesi beklenmektedir. Tartlan konulardan birisi de nternet aracl ile gerekletirilen eylemlerde ve nternet eylemlerinde sorumluluun kime ait olacadr. Bu konuda da henz belirgin bir dzenleme yaplmamtr. nternet hizmeti veren kuruluun, ilenen sutan haberdar olmasna ramen yayn faaliyetine devam etmesi veya resmi mercilerin herhangi bir uyarsna ramen eylemi srdrmesi, ksaca itirak kurullarnn geerli olabilmesi durumunda, bu kurulularn da sorumluluu ynne gidilebilecektir. Hizmet veren kurulularn sorumluluklar sz konusu olunca, ceza hukuku ynnden sorumlu kiilerin, kanuni dzenleme ierisinde belirlenmesi nemli bir gereklilik olarak ortaya kmaktadr. Mukayeseli hukukta nternet eylemlerini veya nternet yoluyla ilenen fiilleri cezai yaptrma balayan temel yaptrm olmamasna ramen, bu konudaki tartmalarn henz yeterince olgunlamad bilinen bir gerektir. te yandan Dnyada meydana gelen sosyal, siyasal ve ekonomik deiiklikler dolaysyla eskiyen deerlere dayal 765 sayl Trk Ceza Kanununu aa uydurmak amacyla daha nceden hazrlanan Trk Ceza Kanunu n Tasars n gzden geirip gerekli deiiklikleri ve gelitirmeleri yapmak zere, 21.12.1999 tarihinde bilim adamlar ve uzman personelden oluturulan komisyon, almalarna devam etmektedir. Bu nedenle nternet zerinden ilenen sularla ilgili yasal dzenlemeler bu komisyon almalarnda deerlendirilmesi uygun olacaktr. Trk sistemi bugn iin genel ilke olarak suun ilendii yerdeki mahkemelere yetki vermektedir. Bu yer bilinmedii hallerde, yarg yeri yedek kurallarla belirlenmektedir. Bu tr kurallara ihtiya olduu da aktr, nk ceza yarglamasnda, fiili yarglayacak mahkeme bulunmad iin yarglamay yapamamak hibir ekilde sz konusu olamaz. Trk sistemi, zellikle basn yolu ile ilenen sularda, birden ok yere yetki vermek ilkesini de benimsemektedir. Bu yerler, suun ilendii yer, madurun ikametgah olarak deiebilmektedir. nternet vastas ile ilenen sular asndan olaya yaklatmzda, ilk belirleyeceimiz sonu, nternet yolu ile su tekil eden eylemlerin yaplmas ile, su tekil eden neticenin kendiliinden domasdr. Bu durumda, nternet sular ynnden suun ilendii yeri tespit gl yoktur. Bu nedenle, suun ilendii yere yarg yetkisi vermek uygun bir zmdr. Bunun yan sra, zellikle kiileri hedef alan sularda, bu kiilerin ikametgahlarnn bulunduu yer mahkemesinde de yetki vermek yargy kolaylatracaktr. Gnmzde su ilemekte vasta olarak nternet ortam kullanlmaktadr. Fakat, bunlarn byk bir ounluunun faaliyetlerini yurt dnda yapt bilinmektedir. Dolaysyla failleri tespit ve yakalamak imkansz hale gelmektedir. Bu sorunun zm yolu, Uluslararas alanda yaplacak ve nternet yolu ile ilenen sularn engellenmesine ve hatta faillerin iadesini dzenleyen bir anlama yaplmasdr. Yurt iinde ilenen sularla ilgili olarak ise; esasen mevzuatmzdaki su tanmlamalar bakmndan nemli bir sorun olmamakla birlikte fail ve fiil arasndaki ilikiyi kurma hususunda glkler vardr. Bu konuda yaplmas gereken temel alma, nternet vastasyla su ileyen faillerin tespiti ve su ile fail arasndaki illiyet ban net bir ekilde ortaya koyabilecek teknolojik donanma kavuulmasdr. ADALET BAKANLIININ KONU LE LGL GRLER Dnyada biliim alannda yaanan hzl gelimelerin insan yaamn ve ilikilerini deitirip, etkilemesi sebebiyle yeni su tipleri ve hak ihlallerinin gndeme gelmesi, yeni bir iletiim ve bilgi arac olmasnn yan sra, teknik yn de ar basan nternet kanalyla; lkemiz veya dier lkeler zerinden ceza mevzuatmza z itibariyle aykr fakat ileni ekli, zaman ve mahiyeti ile farkllk gsteren yaynlarn yaplmas sebebiyle, ayrca terr rgtlerinin propaganda amal devlet aleyhine yaynlar, kumar, bahis, pornografik yayn,fuha araclk, bilgisayar sistemlerine ve hizmetlerine yetkisiz eriim, bilgisayar sabotaj bilgisayar yoluyla dolandrclk, sahtecilik, kanunla korunmu yazlmn izinsiz kullanm, yasad yaynlar, verilerin suiistimali gibi eylemlerle daha etkin olarak mcadele edilebilmesi iin bilgisayar teknolojileri konusunda bu yeni oluumun teknik ve hukuki ynden dzenlenmesi gerekmektedir. A story about seeing MxPx EssayNorvete ilenen bilgisayar sular ile ilgilenen makam Norve Adalet bakanlna bal Polis Tekilat iinde zel olarak oluturulan OKOKRIM Ekonomik ve evre Sular Aratrma ve Soruturma Milli Otoriter birimidir. OKOKRIMin bilgisayar sular birimi, bilgisayar mhendisleri, dedektifler ve savclardan oluan multidisipliner bir merkezdir. 1993den bu yana faaliyette olan birim, eitli trdeki siber saldrlarn tespiti, soruturulmas ve ortaya karlmas, dijital korsanlk gibi konularda byk tecrbeye sahiptir. Bilgisayar sular konusunda en son yasal dzenleme 23 Aralk 1993 tarihinde 547 sayl kanun ile yaplmtr. talyada bilgisayar sular ile mcadele iin 30 Mart 1998 tarihinde Emniyet Genel Mdrl bnyesinde kurulmu olan Posta ve letiim Gvenlii Daire Bakanl bulunmaktadr. Bakanlk bnyesinde Personel/Lojistik ve Teknik olmak zere iki blm mevcuttur. Tarada ise 20 ilde dorudan bakanla bal olarak grev yapan ofisler bulunmaktadr. Operasyonel ilevi olan teknik blm bnyesinde oluturulan bir alma grubunda mhendisler, biliim teknisyenleri ve rgtl su, terrizm, ocuk pornografisi vb. Konularda uzmanlam dedektifler grev yapmaktadr. Kanadada ABDden farkl olarak, siber terrist saldrlara veya network sabotajlarna kar nlemler almakla sorumlu bir hkmet kuruluu olan FEDCERT (Federal computer emergency response team) benzeri bir zel birim bulunmamaktadr. Esasen, kanada enformasyon arlkl bir sisteme sahip olup da bilgisayar olaylarna kar uluslararas koalisyon durumundaki FIRST (Forum For Incident Response Teams)e ye olmayan ender lkelerden biridir. Bununla birlikte, Kanadada CANCERT (Canadian Computer Emergency Response Team) ad altnda benzer ileve sahip bir zel sektr kuruluu bulunmaktadr. Ayrca her federal bakanlk ve kuruluun da ayr ayr enformasyon teknolojisi gvenlii politikas ve yntemleri mevcuttur. Kanadada siber terrizm ve benzeri teknolojik sular halen mevcut ceza kanunu kapsamnda ilem grmektedir. Ceza kanununun 1985 ylndan itibaren yaplan deiikliklerle bu tr faaliyetler de su kapsamna alnmtr. Ceza kanununun 342. maddesi uyarnca hakk olmadan ve sahtekarlk yoluyla elektromanyetik, akustik, mekanik veya baka bir cihaz yoluyla bir bilgisayar sistemini dolayl veya dorudan kesintiye uratan herkes cezai meyyideyi gerektiren bir suun faili durumundadr. Teknolojik sularla ilgili olarak, 1961 tarihli ceza yasasnn yetersizliinin grlmesi zerine hazrlanan Crimes Involving Computers balkl yasa deiiklii tasars parlamentoya sevk edilmi ve yl sonunda onaylanmas beklenmektedir. Bununla birlikte bilgisayar sularna ynelik polisiye birimler oluturulmutur. Siber terrizm ve benzeri teknolojik sularla mcadele hususunda Hindistan Bilgi ve Teknoloji Bakanl tarafndan yaplan almalarda aamal bir yaklam izlenmitir. Birinci aamada, bu tr sularn nlenebilmesini tem inen alnmas gerekli fiziki tedbirler belirlenmi ve kullanclarn istifadesi iin gvenlik rehberi hizmeti verilmeye balanmtr. kinci aamada, bata savunma, dileri, iileri bakanlklar olmak zere, hassas bilgilere ve teknolojilere sahip bakanlk ve kurulular, siber terrizm ve teknolojik sularn yaratabilecei tehlikeler ve bunlara kar alnacak tedbirler hakknda bilgilendirme almalar balatlm ve mteakip aamada oluturulacak yasal ereve iin sz konusu kurullarn destek ve deneyimlerine bavurulmutur. Son aama yasal erevenin hazrlanmasdr. Bu amala aralk 1999da parlamentoya sunulan yasa tasars bahse konu sularn nlenmesi ve bu sular yasal bir ereveye oturtmay ve devletin bu alandaki kontrol zafiyetini gidermeyi amalamaktadr. Siber ve teknolojik sularla ilgilenmek zere Bilgi ve Teknoloji Bakanl bnyesinde zel bir grup tesis edilmitir. Bilgisayar mhendislerinden oluan bu grup siber ve teknolojik gvenliin arttrlmas almalarn yrtmekte ve kamu kurum ve kurulularnn gvenlik programlarnn oluturulmasna yardm etmektedir. Pakistan Bilim ve Teknoloji Bakanl, ilgili dier kurulularla ibirlii halinde siber terrizm ve benzeri teknolojik sular da kapsayacak ekilde bilgisayarlarla ilgili btn hususlar ieren bir yasa oluturulmas zerinde almaktadr. Rusyada bilgisayar zerinden ilenen sular konusunda iki yl ncesine kadar bir dzenleme bulunmamaktayd. Ancak, G-8 lkelerinin 1997 ylnda Washingtonda yaptklar Adalet ve ileri Bakanlar toplantsnda kabul edilen bildiri ile Ulusal Temas Noktalar oluturulmasna karar verilmesi zerine, ileri Bakanl bnyesinde bir temas noktas oluturulmutur. R dairesi olarak adlandrlan bu blm, lke iindeki gvenlik ve yarg organlar ile ve dier lkelerdeki kartlar ile dorudan temas halinde bulunmakta ve uzmanlar 24 saat kesintisiz alma prensibi uygulamaktadr. Rusya ileri Bakanl, Internet zerinden su ve sulularn takibi iin delillerin korunmas amacyla Internet hizmeti salayan servislerle ibirlii yapmakta, Internet firmalarna verilerini 6 ay saklama ve yarg makamlarnn talebi olduu takdirde sz konusu v erileri ilgili makamlara salama zorunluluu getirmektedir. Yukarda da grld gibi dnyann bir ok yerinde lkeler bilgisayar/biliim sular hakknda almalar balatm bunlarla ilgili gerekli kanuni dzenlemeler yapm ve bu sularla mcadele edecek zel birimler oluturmutur. lkemizde Hukuki adan ideal bir yap olmamakla birlikte mevcut kanunlar Dijital ortamda ilenen sularla mcadele iin yeterlidir. Fakat Dijital ortamda ilenen sular kovuturulurken uzmanlk gerektiren sular olduu iin bu alanda lkemizde de zel birimlerin oluturulmas gerekmektedir. uan itibariyle her ne kadar Dijital ortamda ilenen sular Emniyet tekilat iin bir sorun olarak grnmyor olsa bile nmzdeki yllar nternet ve elektronik ticaretin hzla gelitii lkemizde bu alanda da su patlamas olaca tahmin edilmektedir. TRK EMNYET TEKLATI ERSNDEK DAR YAPILANMA Yaklak iki seneden beri biliim sular konusunda yapm olduumuz almalar, Emniyet tekilatnn u anki yaplanmasnn biliim sular konusundaki ihtiyalara cevap veremedii kanaatini ortaya karmtr. Biliim sular konusu uan itibariyle herhangi bir daire bakanlmzn tam olarak grev alanna girmemekle birlikte ilgi alanlarna gre Asayi, Bilgi lem, Gvenlik, nterpol, stihbarat, Kaaklk, Organize Sularla Mcadele, Kriminal Polis Laboratuarlar ve Terrle Mcadele ve Harekat Daire Bakanlklar konu ile ilgilidirler. deal manada nmzdeki 5-10 yl ierisinde belki de dijital sularn artmasyla birlikte tek bir daire bakanl ats altnda toplanmas uygun olacaktr. Konunun hassasiyeti ve zel durumu nedeniyle yukarda bahsi geen daire bakanlklarnn srekli diyalog halinde olmas hatta Bilgi lem Daire Bakanlnn veya Genel Mdrlmz bnyesinde kurulacak direkt olarak Makama bal Biliim Sular Aratrma ve Koordinasyon Merkezi ube Mdrl tarafndan belli aralklarla bir araya getirilmesi, ortak almalar yaplmas, konu hakknda btn daire bakanlklarnn ortak kararlar almas ve biliim sular hakknda bilgi bankas oluturulmas kanlmaz bir ihtiya haline gelmitir. Biliim alannda ilenen sularla karakollarmzda ve dier polis birimlerimizde yeterli bilgi birikimine sahip personel olmad iin ideal manada mcadele e dilememektedir. Yeterli teknik bilgiye sahip olmayan personelimizin biliim sistemleri kullanlarak ilenen sularda konuyu yeterince anlayamad, iz ve delilleri incelemede yetersiz kald, yanl anlalmalar neticesi olaylarn haricindeki insanlarn madur olduu gzlenmitir. Biliim sular alannda alan, tekilatmz ierisindeki tek bro olan, Bilgi lem Dairesi Bakanlnda bulunan Bilgisayar Sular Brosu sadece idari yaplanmaya ait almalar yapmakta ve tekilat ierisindeki koordinasyonu salamaktadr. Adli ynden ikayetleri takip etme ve olaylara mdahale etme grevi olmamas nedeniyle gelen taleplere ideal manada cevap verememektedir. Yukarda belirtilen rahatszlklar gidermek, vatanda memnuniyetini arttrmak polisin ileri teknoloji rn cihazlar kullanlarak ilenen sularla mcadeledeki baarsn arttrmak iin bu konuda uzman personel yetitirilmeli ve yeni birimler ihdas edilmelidir. Aada belirtilen yaplanma tamamlanana kadar; Bilgi lem Dairesi Bakanlnda bulunan Bilgisayar Sular Brosu aktif hale geirilip gerekli eitimler v erilerek bu alanda polis birimlerimize yardmc olacak uzman birimler olarak altrlmaldr. Biliim sular konusunda tekilatmz ierisinde farkl yaplanmann ihtiyaca cevap verecei dnlmektedir. 1) Bilgi lem Daire Bakanl altnda kurulacak nternet ve Biliim Sular Aratrma ve Koordinasyon Merkezi ube Mdrl2) Merkez birimlerinde kurulacak Bilgi lem ve Biliim Sular ube Mdrlkleri3) Tara tekilatnda ilgili birimlerde kurulacak Bilgi lem ve Biliim Sular Bro Amirlikleri1) nternet ve Biliim Sular Aratrma ve Koordinasyon Merkezi ube Mdrl Bilgi lem Daire Bakanl bnyesinde kurulmas uygun olacak birim, biliim sular alannda ki koordinasyonu salamakla birlikte ilgili personelin eitim ihtiyalarn da belirleyecektir. Biliim sular konusunda tekilat ierisindeki koordinasyonu salamakTekilat ierisinde konu hakknda uzmanlara ynelik eitim ihtiyalarn belirlemek ve eitim programlar dzenlemekBiliim sular konusunda yurt iinde meydana gelen su istatistiklerini toplamak ve yaynlamakBilgisayar Sistemleri Gvenlii konusunda tekilat bilinlendirici blten hazrlamakYurtii ve yurtd gelimeleri takip etmek ve ynlendirmek maksadyla toplant, konferans, seminer ve sempozyumlara katlmak ve dzenlemekUluslararas kanaldan gel ecek ve dier lkelere gidecek bilgilerde irtibat ve koordinasyon grevi yapmakBiliim sular konusunda alan personeli senede iki kere bir araya getirmekBilgi lem ve Biliim Sular Brolarna teknik destek vermek Merkez tekilatmzda, Bilgi lem Daire Bakanlmz bnyesinde kurulacak nternet ve Biliim Sular Aratrma ve Koordinasyon Merkezi ube Mdrl haricinde daha nce hazrlanan Biliim Sular Raporunda yaplan grev dalm erevesinde ilgili daire bakanlklarmzda Bilgi lem ve Biliim Sular ube Mdrlkleri kurulmas uygun olacaktr. Btn daire bakanlklarmzda Bilgi lem Brolar bulunmaktadr. Bu brolarda alan personelin bilgi birikiminden de istifade edilerek daire bakanlnn ilgi alanlarna giren konular zerinde alacak bir ube mdrlnn kurulmas hem tara tekilatndaki almalar takip etmek hem de gerekli koordinasyonu salamak adna son derece faydal olacaktr. Bu ube mdrlklerinin Asayi, Gvenlik, nterpol, stihbarat, Kaaklk ve Organize Sularla Mcadele, Kriminal Polis Laboratuarlar ve Terrle Mcadele ve Harekat Daire Bakanlklar bnyesinde oluturulmas uygun olacaktr. Tekilatmz ierisinde biliim sular konusunda gerek T.C.K-525 ve gerekse 5846 Sayl F.S.E.K kanunlar ve bunun yannda kanunlarmzda daha nceden tanmlanm fakat bilgisayar sistemleri kullanlarak ilenen sular konusunda vatandalarmzn ikayetlerini iletebilecei bir birimimiz bulunmamaktadr. l emniyet mdrlklerimiz bu konuda Bilgi lem ube mdrlklerinden veya Bilgi lem Brolarndan yardm istemektedir. Bu tr uygulamalar ideal bir zm olmamakla birlikte Bilgi lem ubelerine de asli grevleri olmayan konularda i yk getirmektedir. Bu eksiklii gidermek zere illerde ilgili ube mdrlkleri altnda Bilgi lem ve Biliim Sular Brolar kurulmas uygun olacaktr. htiya duyulduka alacak Bilgi lem ve Biliim Sular Brolar vatanda memnuniyeti ve su ve sulu ile mcadele noktasnda hayati bir nem arz edecektir. Konu hakknda uzman olmayan kiilerin olay yerlerinde yaptklar yanllklar hem tekilatmzn imajn zedelemekte hem de madur vatandalarmzn ihtiyalarna cevap verememektedir. Hemen hemen btn ubelerimizde bulunan bilgi ilem brolarnda alan teknik personelden de istifade edilerek oluturulacak Bilgi ilem ve Biliim sular brolar Daire bakanlklarnda kurulacak Bilgi lem ve Biliim Sular ube Mdrlklerinin bir alt birimi olarak grev yapacaklardr. ncelikli olarak biliim teknolojileri kullanlarak ilenen sularn youn olduu/olaca illerde byle bir yaplanmaya gidilmesi uygun olacaktr. stanbul, Ankara, zmir, Bursa, Adana, Samsun, Antalya, Erzurum ve Diyarbakr illerinde ncelikli olarak kurulmas uygun olacaktr. Biliim sular ile mcadele konusunda yaplacak idari yaplanma tek bana ihtiyalara cevap vermeyecektir. dari yaplanmann yannda teknik olarak ihtiyalara cevap veren birimler oluturulmal, bu birimlerde bata emniyet amiri ve mdr olmak zere orta seviye amir ve polis memurlar bilgi birikimi ve liyakatlerine gre seilerek bu birimlerde altrlmaldr. uan itibariyle lkemizde byle bir birimin eitim ihtiyalarn karlaacak her hangi bir kurum olmad iin temel eitimler lkemizde verildikten sonra bu alanda almalar olan bata A.B.D leri olmak zere yaplacak ikili anlamalarla bu personele teorik ve pratik eitimin yannda uygulamay grmek ve rendiklerini tatbik edebilmek zere staj yaptrlarak eitim ihtiyac karlanmaldr. st dzey ynetici ve teknik personel olarak iki farkl eitim program belirlenmeli st dzey ynetici kursu aydan fazla olmayacak ve teknik personel eitimi alt aydan az olmayacak ekilde belirlenmelidir. u ana kadar bilgisayar sular konusunda yaplan uluslararas toplant, konferans ve eitimlere katlm iin yapl an talepler zellikle eitim programlarnn cretli olmas sebebiyle tasarruf tedbirlerine aykr bulunarak geri evrilmitir. Yaanan bu tr aksaklklar ortadan kaldrmak iin biliim sular konusundaki teknik, idari ve eitime ait ihtiyalar gidermek zere yeterli bir bte ayrlmas uygun olacaktr. 2001 ylnda almalara balanrsa nmzdeki iki sene ierisinde idari yaplanma tamamlanarak bu birimlerde alacak personel seilip eitimleri verilip almaya balam olacaktr. Yukarda bahsi edilen yaplanma tamamlandktan sonra tekilatmzn biliim alannda ilenen sularla mcadele konusundaki eksiklii giderilmi ve A.B.D ve Avrupa lkeleri dzeyinde bu tr sularla mcadele ediliyor olacaktr. Mart Yazlm A., Biliim Sular , zmir , 2000Bibliography: